Dil peyniri, yöresel bir peynir çeşididir; inek, su, koyun ve keçi sütünün geleneksel yöntemlerle işlenmesiyle elde edilen bir besindir. Bu peynir çeşidi, sütün içindeki tüm mineral ve vitaminleri içerir ve kahvaltı sofralarının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir. Dil peyniri, geleneksel üretim yöntemleriyle üretilen peynir çeşitlerinden biridir. Farklı görünümü ve aroması ile sofralara lezzet ve renk katan bir süt ürünüdür. Dil peyniri, Doğu Anadolu’nun Kars ve Erzurum gibi illerinde üretilen bir peynirdir.
Dil peyniri genellikle sütten yapılır ve tam yağlı bir peynirdir. Yapısal olarak lifli bir peynir olmasına rağmen en çok tüketilen yöresel peynirlerden biridir. Pürüzsüz bir dokuya ve lezzetli süt aromasına sahiptir. Lezzet olarak kaşar peynirine yakın olan dil peyniri, yapı olarak kaşar peynirine göre daha yumuşak olduğundan daha zengin sütlü bir tat verir.
Dil peyniri, Kars ve Erzurum’daki ünlü süt ürünlerinden biridir. Tam yağlı sütten elde edilen dil peyniri lifli bir yapıya sahiptir. Teller doku olarak ayrılmıştır, yemesi rahat ve kullanımı kolaydır. Dil peyniri kaşar peynirine göre daha yumuşaktır ve ilk tatta daha güçlü bir süt aromasına sahiptir. Dil peynirine birçok yörede künefe peyniri de denilmektedir. Künefe yaparken ilk tercih olabilir. Dil peyniri genellikle inek sütü ve keçi sütü ile yapılır ve genellikle kahvaltılık olarak satılır. Çeşitli hamur işleri ile de dil peyniri tatlandırılır.
Dil Peyniri Nasıl Yapılır?
Dil peyniri hazırlamak için önce taze süt veya keçi sütü kullanılır. Süt çok iyi pişirilir. Kaynayan süt 32 dereceye gelene kadar soğumaya bırakılır. Neden 32 derecede diye sorarsanız süt bu derecede tamamen mayalanır. Bu sıcaklıkta sütün içine peynir mayası eklenir ve yaklaşık 1 saat mayalanmaya bırakılır. Bekleme süresi boyunca süt katılaşacaktır. Pıhtı belirginleştiğinde özel peynir kesme aparatı kullanarak 1 cm keserek pıhtı kesilir.
Parçalar tekrar küçük parçalar halinde kesilir ve bu parçalar özel bir dil peynir kalıbına dökülür. Yaklaşık 30 dakika sonra peynir altı suyu süzülecektir. Şimdi sıcak suya konulur ve peynirin koyulaşması beklenir. Sıcak suda ıslatılan peynir dilimleri, peynir tuzu ile marine edilerek özel bir kalıba yerleştirilir ve peynir hamur haline gelir. Bu aşamada yapılacak son adım peyniri kalıba ekleyip dinlenmeye bırakmaktır. Dinlenen peynir hazır. Hazırlanan peynirin buzdolabının soğuk ortamında saklanması tavsiye edilir.
Dil Peynirinin Faydaları
·Dil peyniri bir protein kaynağıdır, bu özelliği ile vücut gelişimini etkili bir şekilde teşvik edebilir.
·Dil peyniri kalsiyum oranı yüksektir ve kas ve kemik gelişimi üzerinde olumlu etkisi vardır. Sağlıklı dişlerin oluşumunda da önemli rol oynar.
·Kahvaltıda dil peyniri yediğiniz takdirde, canlılık fonksiyonunu gösterecek ve günlük enerjinizi tatmin edecektir.
·Lifli yapısı nedeniyle bağırsağın aktif işlevini de destekler.
·Dil peyniri sütün içindeki yağdan yapıldığı için kalbe iyi gelir.
·Hipotansiyonda tansiyon denge fonksiyonu ile ünlüdür.
Dil Peynirinin İçindeki Vitaminler
Dil peyniri fosfor ve kalsiyum içeriği ile en önemli gıdalardan biridir. Yağ oranına göre çözünür A, D, E ve K vitaminlerini içerir. En önemli vitaminlerden biri B vitaminleridir. Dil peyniri içerisinde; 23 gram yağ, 1.7 gram karbonhidrat ve 27 gram protein içerir. Ayrıca A, D, E ve K vitaminlerinin yanı sıra B 12 ve diğer B vitaminleri de bulunmaktadır. Fosfor, kalsiyum ve esansiyel amino asitler içerir. Egzersizle ilgilenen kişiler, yağsız vücut kütlesini ve kas gücünü artırabilecekleri için esansiyel amino asitleri tüketirler.
Diğer tüm gıdalar gibi dil peyniri de fazla tüketildiğinde kilo alımına neden olabilir. Dil peynirin zararları ile ilgili olarak, kilo problemi olan kişilerin her üründe olduğu gibi belirli miktarda dil peyniri tüketmeleri tavsiye edilmelidir.
Dil Peyniri İle Neler Yapılır?
Kahvaltıda sade peynir olarak yiyebilirsiniz; daha az tuzlu, hafif kremsi bir kıvamda ve eriyen bir yapısıyla mutfakta yaygın olarak kullanılır. Dil peyniri ile lezzetli tostlar yapabilir, kahvaltı veya atıştırmalık olarak rahatlıkla yiyebilirsiniz. Kek, turta ve hamur işleri gibi hamur işlerine dil peynirini de ekleyebilirsiniz. Dil peynirini makarna ve salataların lezzetini arttırmak için kullanabilirsiniz, mutfağınızın vazgeçilmez peynir lezzetlerinden biri haline gelecektir.
Misafirlere dil peynirlerini kızartarak ya da kahvaltı sofrasına ekleyerek ikram edebilirsiniz. Efsanevi mıhlama, Karadeniz halkının kahvaltısıdır ve bu peyniri yapmak için kullanmak daha iyidir. Bu peyniri Çin böreği yapmak için de kullanabilirsiniz.
Dil peyniri, karışık sebzeli ızgara tavuk, dil peynirli sucuk böreği ve Adana börekleri gibi hamur işlerinde kullanılır. Hamur işlerinde, ev yapımı pizzalarda, ev yapımı fırınlanmış patateslerde ve tostlarda kaşar peyniri kadar lezzetli sonuçlar alabilirsiniz.
Ayrıca dil peynirini kullanabileceğiniz başka tarifler de var. Bunlar, peynirli kadayıf/ künefe, lazanya, patlıcanlı börek, pekmezli tava künefesi, Noyan dil peynirli börek, makarna, kremalı sarımsaklı patatesli patlıcan, kaşar peynirli börek, çıtır milföylü pizza, Arap lahmacunu, peynirli tavuk, hindi jambon sarılmış dana pirzola, gizemli hindi ve mantar fileto sarılmış yumuşak bir ıspanaklı sufle gibi tariflerdir.
Dil Peyniri Diyette Yenir mi?
Dil peyniri tel tel yapısı ile tuzsuz beslenme ve kilo kontrolü için kullanılabilir. Kilo kontrolü açısından daha hafif (light) dil peyniri tercih etmek daha iyidir. Kalori değeri taze kaşar peynirinden daha düşüktür. Tost yapmak için de dil peyniri kullanılabilir.
Dil Peyniri Kızarır mı?
Kahvaltıda kızartılmış formda klasik veya hafif peynirler de popülerdir. Kızartmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
1.Dil peynirini istediğiniz büyüklükte kesin.
2.Çırpılmış yumurtaya batırın, sonra galeta ununa batırın ve birkaç dakika kızgın yağda kızartın.
3.Sıcak yiyin, yumuşacık kızarmış peynir lezzetini tadabilirsiniz. Kahvaltı ve mezeler için ideal! Afiyet olsun!
Dil Peyniri Nasıl Yenir?
Dil peyniri yapı olarak çeçil peynire benzer ve çeçil peynirden daha az tuzsuzdur. Dil peyniri, süt beyazı tadı için çok sevilir ve yenir. Dil peyniri tam yağlı sütten yapılır ve besin değeri yüksek bir peynir çeşididir. Dil peyniri tam yağlı olduğu için besleyici ve doyurucudur.
Dil peyniri ısıtıldığında akışkan bir kıvam alana kadar erime özelliğine sahiptir. Pişirirken, ekmeğin arasında peynirin eridiğini fark edeceksiniz. Pizzayı yaparken de fırında güzelce eridiğini görebilirsiniz.
Dil peynirini kuymak yaparken de değerlendirebilirsiniz. Dil peyniri, tatlılarda da ilk tercih olup, künefe, kadayıf gibi tatlılarda sevilen eritme peynir, insanların ilgisini çekmiştir.